SORGULAMAK YASAK MI
SORGULAMAK YASAK MI
Mâide, 101.Ayet: Ey iman edenler! Size açıklandığı takdirde, sizi üzecek olan şeylere dair soru sormayın. Eğer Kur’an indirilirken bunlara dair soru sorarsanız size açıklanır. (Hâlbuki) Allah onları bağışlamıştır. Allah, çok bağışlayandır, halîmdir (hemen cezalandırmaz, mühlet verir.)
iddia: maide 101 ayetine göre dinde araştırmak, sorgulamak yasak! İslam bir koyun gibi hayatımızı sürdürmemizi istiyor.
Öncelikle bu ayetin hangi olay için hangi konu için indiğine bakalım;
Hadisi şerife göre;
Peygamberimiz (asm) bize hitap etti ve şöyle buyurdu: "Ey Müslümanlar! Size hac farz kılınmıştır, o halde hac yapınız." Bir adam:“Her sene mi, Ya Resûlallah?”dedi.
Peygamberimiz cevap vermeyip sustu. Adam sorusunu üç defa tekrarladı.Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (asm):
"Şâyet 'Evet' desem, mutlaka farz olurdu, tabiî sizin de buna gücünüz yetmezdi." buyurdular (Müslim, Hac 412).
Dinde yasaklanan sorular hadiste bahsedilen tarzı gereksiz sorulardir..bu tür sorular işinizi zorlaştırır.örneğin bakara suresinde bahsedilen yahudilerin inek kesme olayı gibi..Allah bir inek kesmelerini emretti ama onlar saçma sapan gereksiz sorular sordular..
İnek genç mi olsun yaşlı mı, rengi ne olsun, vb..Bu yüzden onlar her sorduğunda Allah cevapladı ve işleri zorlaştı..
İbn Abdi'l-Berr der ki; bir kimse ilme arzusu ve bilgisizliğini gidermek isteği, dinî bakımdan bilinmesi gereken bir konuyu anlamak hakkında soru soracak olursa, bunda bir sakınca yok çünkü, cahilliğin çaresi soru sormaktır. Kim de işi yokuşa sürmek veya bilgisini artırmak kastı ya da öğrenmek amacı olmaksızın soru soracak olursa o zaman hoş görülmez.
demek ki; İddia edilenin aksine Maide Suresi 101. ayette sorgulamayın denmiyor “tesu’kum:sizi üzecek” yani yeni dini yükümlülükler getirecek sorular sormayın deniliyor.
Şimdi de bilime, ilime, araştırmaya, düşünmeye, sorgulamaya yönlendiren ayetler ve hadislerden bazılarına bakalım;
“…Hâlâ akıllanmayacak mısınız?” (Enam Suresi | 32) …. [Bkz…. Araf Suresi | 169, Yunus Suresi | 16, Hud Suresi | 51, Yusuf Suresi | 109, Enbiya Suresi | 10, Enbiya Suresi | 67, Müminun Suresi | 80, Kasas Suresi | 60, Saffat Suresi | 137, Yasin Suresi | 68, Enam Suresi | 32, Hadid Suresi |17]
“…DÜŞÜNEN BİR TOPLULUK İÇİN âyetleri böyle ayrı ayrı açıklıyoruz.” (Rum Suresi,28)
“…Siz hiç düşünmüyor musunuz?” (Ali İmran Suresi | 65)
“ALLAH AKILLARINI KULLANMAYANLARIN üzerlerine pislik yağdırır.” (Yunus Suresi, 100)
....Temiz akıl sahiplerinden başkası öğüt alıp-düşünmez.(Bakara Suresi, 269. ayet)
...“Sizi, düşünüp öğüt alacak kimsenin düşünüp öğüt alabileceği kadar yaşatmadık mı?..(fatır suresi 37.ayet)
....De ki: "Kör olanla, gören bir olur mu? Yine de düşünmeyecek misiniz?"(En'am Suresi, 50. ayet)
...Yine de öğüt alıp-düşünmeyecek misiniz?"(En'am Suresi, 80. ayet)
Yaratan, hiç yaratmayan gibi midir? Artık öğüt alıp-düşünmez misiniz?(Nahl Suresi, 17. ayet)
Onlar, yine de o sözü (Kur'an'ı) gereği gibi düşünmediler mi...(Mü'minun Suresi, 68. ayet)
Düşünmeye çağıran Kuran aynı zamanda da sorgulamayada davet etmektedir. Şimdi Kuran’ı bir bütün olarak değerlendirdiğimizde Kuran ortaya şöyle bir görüş koyuyor :
Bazıları sorgulamak günahtır tarzı şeyler söylüyorlar. Bu iddialar doğru değildir. Genel olarak sorgulamanın yanlış olduğunu söylemek Kuran’a göre mümkün değil. Kuran’a baktığımızda sorgulamayı teşvik eden birçok ayet olduğunu görüyoruz. Kuran bizden neleri sorgulamamızı ister ?
İşte bir kaç örnek:
-Kuran evrenin yaratılışını sorgulamamızı ister (Enbiya Suresi, 30)
-Kuran insanın yaratılışını sorgulamamızı ister (Kıyame Suresi , 37)
-Kuran atalarımızın dinini sorgulamamızı ister (Bakara Suresi, 170)
-Bir kitap Allah katından olması gerekiyorsa hangi şarta uyması gerekiyor? Kur’an bizzat Kuran’ın kendisini sorgulamamızı ister (Nisa Suresi, 82)
-Kuran peygamberi sorgulamamızı ister (Yunus Suresi ,38)
-Bir din doğru ise neden tek tanrılı olması gerekiyor? (Enbiya Suresi,22).
Mesela Kuran’da Hz. İbrahim’in kıssasına baktığımızda bu kıssanın tamamen bir sorgulama sürecini anlattığını görüyoruz.
Örneğin; Hz. İbrahim güneşin battığını görüyor ve öyleyse bu Rabbim olamaz diyor.
Allah bize bunları boşa anlatmıyor ? Bize, aslında sorgulayarak gerçeklere ulaşılacağını öğretiyor.
”Eğer kulumuza indirdiklerimizden herhangi bir şüpheye düşüyorsanız, haydi onun benzeri bir sure getirin, eğer iddianızda doğru iseniz Allah’tan gayri şahitlerinizi (yardımcılarınızı) da çağırın.” (Bakara Suresi, 23)
Hadisler;
"Hikmet (ilim) müslümanın kayıp malıdır. Nerede bulursa alsın."
"İlim öğrenmek kadın-erkek herkese farzdır."
"İlmin yarısı soru sormaktır."
"İlim Çin'de bile olsa gidiniz."
"Alimin ölümü alemin ölümü gibidir."
"Kim ilim tahsil etmek için bir yola girerse, Allah o kişiye cennetin yolunu kolaylaştırır."
Vb..daha birçok ayet ve hadis araştırmaya, sorgulamaya teşvik eder. Diğer dinleri bilmem ama araştırmaya yönlendiren yüzlerce ayet ve hadise kör olup maide 101 ayetini çarpıtarak ve ayetin ne için indiğine bakmayarak İslam dini sorgulamayı yasaklıyor dersen buna sadece gülüp geçeriz😊
Eğer daha iyi bir sure yazılabilirse Kuran Allah kelamı olamaz. Bu meydan okuma Kuranı test edilebilir bir kitap yapıyor.
Özetleyecek olursak ilgili ayette işleri yokuşa süren gereksiz sorular yasaklanmıştır ve Kuran’a göre sorgulamak yanlış yada yasak değildir. Kuran babadan anneden gelme taklidi imanı değil akla dayanan düşünerek bilinçli bir eylem olarak edinilen imanı kabul eder. Bu yüzden böyle bir iddiada bulunmak cahillik değilse iftiradır!😊
Biruni “Benim bilimle uğraşma sebebim Ali İmran Suresi 191. ayettir” demiştir. İlgili ayet şu şekildedir:
Onlar ki ayaktayken, otururken ve yanları üzerinde yatarken Allah’ı hatırlarlar, göklerin ve yerin yaratılışı konusunda derinlemesine düşünürler de şöyle derler: “Rabbimiz, Sen bunları boşuna yaratmadın, Sen yücesin, bizi ateş azabından koru.”
Hadislerin kaynakları;
(Tirmizi, İlim 19; İbn Mâce, Zühd 17)
(İbn Mace, Mukaddime, 17).
Riyazü’s-Salihin
(Câmiü’s-Sağîr, 1/310)
Ebü'd-Derda
(Müslim, Zikr 39. Ayrıca bk. Buhârî, İlim 10; Ebû Dâvûd, İlim 1)
Mâide, 101.Ayet: Ey iman edenler! Size açıklandığı takdirde, sizi üzecek olan şeylere dair soru sormayın. Eğer Kur’an indirilirken bunlara dair soru sorarsanız size açıklanır. (Hâlbuki) Allah onları bağışlamıştır. Allah, çok bağışlayandır, halîmdir (hemen cezalandırmaz, mühlet verir.)
iddia: maide 101 ayetine göre dinde araştırmak, sorgulamak yasak! İslam bir koyun gibi hayatımızı sürdürmemizi istiyor.
Öncelikle bu ayetin hangi olay için hangi konu için indiğine bakalım;
Hadisi şerife göre;
Peygamberimiz (asm) bize hitap etti ve şöyle buyurdu: "Ey Müslümanlar! Size hac farz kılınmıştır, o halde hac yapınız." Bir adam:“Her sene mi, Ya Resûlallah?”dedi.
Peygamberimiz cevap vermeyip sustu. Adam sorusunu üç defa tekrarladı.Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (asm):
"Şâyet 'Evet' desem, mutlaka farz olurdu, tabiî sizin de buna gücünüz yetmezdi." buyurdular (Müslim, Hac 412).
Dinde yasaklanan sorular hadiste bahsedilen tarzı gereksiz sorulardir..bu tür sorular işinizi zorlaştırır.örneğin bakara suresinde bahsedilen yahudilerin inek kesme olayı gibi..Allah bir inek kesmelerini emretti ama onlar saçma sapan gereksiz sorular sordular..
İnek genç mi olsun yaşlı mı, rengi ne olsun, vb..Bu yüzden onlar her sorduğunda Allah cevapladı ve işleri zorlaştı..
İbn Abdi'l-Berr der ki; bir kimse ilme arzusu ve bilgisizliğini gidermek isteği, dinî bakımdan bilinmesi gereken bir konuyu anlamak hakkında soru soracak olursa, bunda bir sakınca yok çünkü, cahilliğin çaresi soru sormaktır. Kim de işi yokuşa sürmek veya bilgisini artırmak kastı ya da öğrenmek amacı olmaksızın soru soracak olursa o zaman hoş görülmez.
demek ki; İddia edilenin aksine Maide Suresi 101. ayette sorgulamayın denmiyor “tesu’kum:sizi üzecek” yani yeni dini yükümlülükler getirecek sorular sormayın deniliyor.
Şimdi de bilime, ilime, araştırmaya, düşünmeye, sorgulamaya yönlendiren ayetler ve hadislerden bazılarına bakalım;
“…Hâlâ akıllanmayacak mısınız?” (Enam Suresi | 32) …. [Bkz…. Araf Suresi | 169, Yunus Suresi | 16, Hud Suresi | 51, Yusuf Suresi | 109, Enbiya Suresi | 10, Enbiya Suresi | 67, Müminun Suresi | 80, Kasas Suresi | 60, Saffat Suresi | 137, Yasin Suresi | 68, Enam Suresi | 32, Hadid Suresi |17]
“…DÜŞÜNEN BİR TOPLULUK İÇİN âyetleri böyle ayrı ayrı açıklıyoruz.” (Rum Suresi,28)
“…Siz hiç düşünmüyor musunuz?” (Ali İmran Suresi | 65)
“ALLAH AKILLARINI KULLANMAYANLARIN üzerlerine pislik yağdırır.” (Yunus Suresi, 100)
....Temiz akıl sahiplerinden başkası öğüt alıp-düşünmez.(Bakara Suresi, 269. ayet)
...“Sizi, düşünüp öğüt alacak kimsenin düşünüp öğüt alabileceği kadar yaşatmadık mı?..(fatır suresi 37.ayet)
....De ki: "Kör olanla, gören bir olur mu? Yine de düşünmeyecek misiniz?"(En'am Suresi, 50. ayet)
...Yine de öğüt alıp-düşünmeyecek misiniz?"(En'am Suresi, 80. ayet)
Yaratan, hiç yaratmayan gibi midir? Artık öğüt alıp-düşünmez misiniz?(Nahl Suresi, 17. ayet)
Onlar, yine de o sözü (Kur'an'ı) gereği gibi düşünmediler mi...(Mü'minun Suresi, 68. ayet)
Düşünmeye çağıran Kuran aynı zamanda da sorgulamayada davet etmektedir. Şimdi Kuran’ı bir bütün olarak değerlendirdiğimizde Kuran ortaya şöyle bir görüş koyuyor :
Bazıları sorgulamak günahtır tarzı şeyler söylüyorlar. Bu iddialar doğru değildir. Genel olarak sorgulamanın yanlış olduğunu söylemek Kuran’a göre mümkün değil. Kuran’a baktığımızda sorgulamayı teşvik eden birçok ayet olduğunu görüyoruz. Kuran bizden neleri sorgulamamızı ister ?
İşte bir kaç örnek:
-Kuran evrenin yaratılışını sorgulamamızı ister (Enbiya Suresi, 30)
-Kuran insanın yaratılışını sorgulamamızı ister (Kıyame Suresi , 37)
-Kuran atalarımızın dinini sorgulamamızı ister (Bakara Suresi, 170)
-Bir kitap Allah katından olması gerekiyorsa hangi şarta uyması gerekiyor? Kur’an bizzat Kuran’ın kendisini sorgulamamızı ister (Nisa Suresi, 82)
-Kuran peygamberi sorgulamamızı ister (Yunus Suresi ,38)
-Bir din doğru ise neden tek tanrılı olması gerekiyor? (Enbiya Suresi,22).
Mesela Kuran’da Hz. İbrahim’in kıssasına baktığımızda bu kıssanın tamamen bir sorgulama sürecini anlattığını görüyoruz.
Örneğin; Hz. İbrahim güneşin battığını görüyor ve öyleyse bu Rabbim olamaz diyor.
Allah bize bunları boşa anlatmıyor ? Bize, aslında sorgulayarak gerçeklere ulaşılacağını öğretiyor.
”Eğer kulumuza indirdiklerimizden herhangi bir şüpheye düşüyorsanız, haydi onun benzeri bir sure getirin, eğer iddianızda doğru iseniz Allah’tan gayri şahitlerinizi (yardımcılarınızı) da çağırın.” (Bakara Suresi, 23)
Hadisler;
"Hikmet (ilim) müslümanın kayıp malıdır. Nerede bulursa alsın."
"İlim öğrenmek kadın-erkek herkese farzdır."
"İlmin yarısı soru sormaktır."
"İlim Çin'de bile olsa gidiniz."
"Alimin ölümü alemin ölümü gibidir."
"Kim ilim tahsil etmek için bir yola girerse, Allah o kişiye cennetin yolunu kolaylaştırır."
Vb..daha birçok ayet ve hadis araştırmaya, sorgulamaya teşvik eder. Diğer dinleri bilmem ama araştırmaya yönlendiren yüzlerce ayet ve hadise kör olup maide 101 ayetini çarpıtarak ve ayetin ne için indiğine bakmayarak İslam dini sorgulamayı yasaklıyor dersen buna sadece gülüp geçeriz😊
Eğer daha iyi bir sure yazılabilirse Kuran Allah kelamı olamaz. Bu meydan okuma Kuranı test edilebilir bir kitap yapıyor.
Özetleyecek olursak ilgili ayette işleri yokuşa süren gereksiz sorular yasaklanmıştır ve Kuran’a göre sorgulamak yanlış yada yasak değildir. Kuran babadan anneden gelme taklidi imanı değil akla dayanan düşünerek bilinçli bir eylem olarak edinilen imanı kabul eder. Bu yüzden böyle bir iddiada bulunmak cahillik değilse iftiradır!😊
Biruni “Benim bilimle uğraşma sebebim Ali İmran Suresi 191. ayettir” demiştir. İlgili ayet şu şekildedir:
Onlar ki ayaktayken, otururken ve yanları üzerinde yatarken Allah’ı hatırlarlar, göklerin ve yerin yaratılışı konusunda derinlemesine düşünürler de şöyle derler: “Rabbimiz, Sen bunları boşuna yaratmadın, Sen yücesin, bizi ateş azabından koru.”
Hadislerin kaynakları;
(Tirmizi, İlim 19; İbn Mâce, Zühd 17)
(İbn Mace, Mukaddime, 17).
Riyazü’s-Salihin
(Câmiü’s-Sağîr, 1/310)
Ebü'd-Derda
(Müslim, Zikr 39. Ayrıca bk. Buhârî, İlim 10; Ebû Dâvûd, İlim 1)
Yorumlar
Yorum Gönder